Unsur Kebahasaan Puisi Madura, Majas Puisi Madura
Pasèra’a bisaos sè ngangghit puisi masthè aghâdhuwân cèrè khas
ghuna abhiḍâ’aghi angghidhânna orèng sèttong ka sèttongnga.
È ḍâlem puisi bhâsa sè èghuna’aghi sala sèttonga aghânḍhu’ majas.
Sè èmaksot èngghi panèka carana aghuna’aghi bhâsa sopajâ matombu artè
anyar akadhi bhârâng matè acora’ oḍi’ sabhâligghâ bhârâng oḍi’ acora’
matè, ompamana ombâ’ tasè’ bâng-tabângan panèka bhârâng matè acora’
oḍi’. Mella’ matana gherrâng panèka aghânḍhu’ artè manossa lè ta’
manangalè.
Macemma majas èstona bânnya’ namong sè èjhârbâ’âghi è ka’ḍinto ḍupolo
bisaos èngghi panèka:
1. Alegori : èngghi panèka “ gaya bahasa” sè maḍâpa’ maksot
ta’ kalabân jhârna’. Opamaèpon parbhânḍhingan sè aropa
ghâmbhârân sè ḍâ’-panḍâ’.
Akadhi:
Ḍâri kasambu’na, abâ’na akantha angghu’ ta’ èpècè’. 2. Anafora : èngghi panèka “gaya bahasa” sè oca’ otabâ
okarana èsebbhut èli-bâli.
Akadhi:
Kabhâghusân sareng kajhubâ’ân panèka èpangghi’i
bânnèneng alas sèseppè, bânnè neng tasè’ sè nyalam malolo. 3. Klimaks : èngghi panèka “gaya bahasa” sè nodhuwâghi
kabâḍâ’ân sè mamolanna jhâ-majjhâ, sè ahèrra sajân sara.
Akadhi:
Ḍâ’-aḍâ’na angènna ser-kalesserran, pas dhâddhi bhârât, ḍibuḍina dhâddhi kalangbusbus.
4. Antiklimaks : èngghi panèka “gaya bahasa” sè nodhuwâghi
kabâḍâ’ân, sè mamolanna sarasè ahèrra sajân majjhâ.
Akadhi:
Mamolanna ojhân ra’-bherreng, bit-abit rèsè’, ḍi-buḍina pas
terrang. 5. Antitesa: (antithesis)
èngghi panèka “gaya bahasa” sè
nodhuwâghi pa-ponapa sè agâmbhârrâghi kabâḍâ’ân sè
alalabânan otabâ sabhâligghâ.
Akadhi : Rajâ – kènè’ Mamolan – pongkasan Towa – ngoḍâ
6. Apestrofa: èngghi panèka “gaya bahasa” sè èghuna’ghi
ka’angghuy panyapa ka orèng laèn.
Akadhi:
Cangkranèngrat IV èsambhât jhughâ Sèḍhingkep. 7. Asosiasi: èngghi panèka “gaya bahasa” sè aḍhingbhânḍhingngaghi pa-ponapa sareng bhârâng laèn. Biyasana
aghuna’aghi oca’ : sapertè, mènangka, akantha, paḍâ so sareng
laènna.
Akadhi : Bhâdhânna lanjhâng paḍâ so pangpangnga listrik. Matana èndhâ marabhut bintang portèka. 8. Euphemisme:èngghi panèka macemma “gaya bahasa”
ka’angghuy ma’alos.
Akadhi :Tang lèbun maskè ko’-rongko’ tapè majhembhâr ka
pèkkèr. 9. Hiperbola:èngghi panèka “gaya bahasa” sè bât-talèbât lebbi.
Akadhi:
Sowârana maghunḍhek bhumè
10. Ironi :èngghi panèka “gaya bahasa” sè nyacat/ nyalè kalabân
alos.
Akadhi :
Ḍuh pacacana mara ghâluḍhuk. 11. Litotes:èngghi panèka “gaya bahasa” ka’angghuy mamajjhâ
otabâ ma’alos oca’.
Akaḍhi:
Mon ngoca’a bhuḍhu, “kana’ jarèya namong korang
pangalaman”. Mon ngoca’na mèskèn = orèng ḍumè’. 12. Metafora: èngghi panèka “gaya bahasa”sè nganḍhiyaghi paponapa sareng sèttong hal amarghâ èyangghep bâḍâ sèpaddhâ
bhârâng ka’ḍinto sè paḍâ.
Akadhi : Mon Sitti rowâ pajhât kembhângnga kampong. Sholat rèya pangpangnga aghâma.
13. Metonimia :èngghi panèka “gaya bahasa” sè aghuna’aghi
oca’ sè ḍhâddhi ghântèna bhârâng sè èghâmbhârrâghi.
Akaḍi :
Sèngko’ senneng aroko’ Jarum bânnè Gudang Garam. 14. Paradoks: èngghi panèka “gaya bahasa” sè katonna
alalabânan sareng pamangghina kabânnya’anna orèng, tapè
saèstona aghânḍhu’ pa-ponapa sè lerres.
Akadhi: Kamarḍika’an panèka saèstona ngèket mongghu bhângsa
Indonesia (maksoddhâ manabi ampon mardhika tanto èsoson
atoran-atoran /ḍhâng-onḍhâng sè ngator bhângsa ḍâlem
anaghârâ). 15. Perifrase :èngghi panèka “gaya bahasa” sè ngobâ frase sè
lanjhâng èpadhâddhi frase sè panḍâ’.
Akadhi : Ali asakola neng Kota Kembang (maksoddhâ Kottha Bandung). 16. Personifikasi : èngghi panèka “gaya bahasa” sè ngangghep
bhârâng matè thâ’-kanthâ’a oḍi’.
Akadhi : Angèn bây-kerbâyan nyapa sèngko’ neng ghir sèrèng
Talang. 17. Pleonasme :èngghi panèka “gaya bahasa” sè sèpaddhâ bitalebbi tor kalèro.
Akadhi:
Para Bapa’-bapa’, para èbhu-èbhu, sè paḍâ moljâ. 18. Simbolik:èngghi panèka “gaya bahasa” sè aghânḍhu’
parlambhângnga pat-sèpatta kèbân, bu- tombuwân otabâ rângbhârâng laèn sè matè, èbhânḍhingngaghi sareng sèfatta
manossa.
Akadhi: Pangakanna marabhut colo’ songay. 19. Sinedokhe: èngghi panèka “gaya bahasa” sè nyebbhut
sèttong bâgiyân kalabân maksod sadhâjâna otabâ sabhâligghâ.
Akadhi : Indonesia makala Malaysia è bâkto addhuwân tembhung. 20. Sinisme:èngghi panèka ‘gaya bahasa” sè aghânḍhu’
parsemmon sè samar.
Akadhi : Orèng ghunong na’nong bâto kalètthak (maksoddhâ: orèng
dhisa).
Comments