Cara Mengidentifikasi Unsur Ekstrinsik Cerita Topeng Dhalang
Neng pangajhârân panèka, sampèyan kodhu ngaghâli bâgiyân-bâgiyân ekstrinsik ḍâlem Topèng Ḍhâlâng. Sampèyan kodhu maghut ḍâ’ pandhuman sè ampon èsaḍiyâ’aghi è bâbâ panèka sopajâ maghâmpang è ḍâlem nantowaghi bâgiyân ekstrinsik ḍâlem Topèng Ḍhâlâng.
Bagiyan Ekstrinsik Cerita Topeng Dhalang
Bâgiyân èkstrinsik, èngghi panèka bâgiyâ sè nyoson sèttong karya sastra sè è ḍâlemma aghânḍhu’ bhâb sosial, biografi, psikologi, sareng salaènna.
- Bhâb biografi, èngghi panèka sè ngangghit aghaḍhuwân sèttong kayâkinan, sè maos bisa ngollè’èkarya sastra èpon.
- Bhâb psikologi, èngghi panèka karangan bisa dipengaruhi kabâḍa’anna jhâman
- Bhâb sosial, èngghi panèka sè ngarang bisa ngobâsanè sè maos.
Perhatikan Contoh Cerita Topeng Dhalang di Bawah ini
DRUPADI
Drupada(ramana Drupadi) : “Hè.....tang maghârsarè kabbhi sèngko’ mabâḍâ’â sayembara, pa-sapa sè bisa ngocol pana pas nanceppaghi ka cakra sè teppa’na apoter, so sèngko’èpakabina bân Drupadi.”
Karna : “Kaulâ ngèrènga rato.”
Drupada : “Oo....bâ’na anḍi’ karep kèya ka tang ana’.”
Karna : “Èngghi ka’ into rato.”
Drupada : “Mon mara jârèya cacak bâ’na ocol pana rèya pas panancep ka cakra sè apoter Karna nyacak ngocol pana kasebbhut, pana kasebbhut lajhu nancep ènga’- tengnga’anna cakra sè apoter.”
Drupadi : “Saporana kanjeng rama abdhina ta’ poron èpanèkasareng Karna, sabâb Karna pottraèpon kusir.”
È antara sè ngèrèng bâḍâ sè anyama Arjuna(saèstona Pandawa: Yudistira, Bima, Arjuna, Nakula, Sadewa)
Arjuna : “Abdhina ngèrènga jhughân sayembara ka’dinto, rato!
Drupada : “Iyâ mara cacak bâ’na ngocol.” Arjuna ngocol pana, lajhu jhujhuk ḍâ’ nga’-tengnga’anna cakra sè apoter. Totok lekkas..............
Drupadi : “Manabi sapanèka rama, abdhina poron èpanèka sareng Arjuna (Panḍhâbâ) sabâb Pandawa katoronan rato.” (Dhâddhi Drupadi aghâḍhuwân raka kalèma).”
Ḍhâ-kanḍhâ è attas sè aghânḍhu’ bâgiyân ekstrinsik:
Sosial : Drupadi ta’ kasokan, sabâb Karna pottrana kusir(bânnè katoronan rato)
Biografi : Carètana sayembara.
Psikologi: Karna rajâ atè sanaosa pottrana kusir nangèng rajâ atè ka’angghuy ngèrèng addhuwân mana.
========== Baca Juga : ==========
Comments